เครื่องตบดิน - เครื่องตบทราย
เครื่องตบดินเป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับบีบอัดพื้นดินเพื่อเตรียมหน้าดินก่อนวางรากฐานในงานก่อสร้าง เช่น เทคอนกรีต เป็นเครื่องมือที่จำเป็นอย่างมากเนื่องจากต้องใช้สำหรับเตรียมพื้นดินให้มีความหนาแน่นมากพอรับสิ่งก่อสร้างประเภทต่าง ๆ โดยควรเลือกใช้งานตามประเภทและขนาดที่เหมาะสม
เครื่องตบดินคืออะไร ?
เครื่องตบดิน คือ เครื่องที่ใช้สำหรับบีบอัดดินและกรวดบางประเภทที่อยู่บนหน้าดินของพื้นผิวก่อสร้างที่มีลักษณะหยาบและไม่เรียบสม่ำเสมอ ช่วยให้ผิวดินแน่นมากขึ้นเพื่อเป็นการเตรียมพื้นที่ สร้างพื้นดินที่มั่นคงก่อนการเทปูนหรือปูพื้น เช่น รากฐานสิ่งก่อสร้างหรือฟุตติ้ง
เครื่องตบดินมีลักษณะหลายรูปแบบ หลายขนาด แตกต่างกันออกไปตามลักษณะการบด ตั้งแต่เครื่องผลักด้วยมือโดยคนเพียงคนเดียวไปจนถึงเครื่องจักรอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ที่มีระบบอัตโนมัติ แบ่งเป็น 2 ลักษณะ ได้แก่ เครื่องตบดินแบบเรียบ และเครื่องตบดินแบบตบกระโดด โดยมีเครื่องยนต์เบนซิน เป็นต้นกำลังในการหมุนชุดเบาลูกเบี้ยวหรือข้อเหวี่ยงซึ่งวางบนแผ่นเหล็กแบบหนักซึ่งจะสัมผัสพื้น ทำให้เกิดแรงสั่นหรือทำให้เกิดช่วงชักและส่งถ่ายแรงสั่นหรือแรงตบไปยังพื้นดิน
เครื่องตบดินทำงานอย่างไร ?
เครื่องตบดินทำงานโดยการสั่นหรือทำให้แผ่นโลหะแบนกระทบกับพื้นซ้ำแล้วซ้ำเล่า แผ่นเรียบนี้ช่วยในการบีบอัดดินขณะที่เครื่องตบดินทำงาน โดยแผ่นตบที่อยู่ด้านล่างของเครื่องจะเลื่อนขึ้นลงอย่างรวดเร็ว โดยได้รับแรงจากการสั่นของชุดข้อเหวี่ยง การรวมกันของผลจากน้ำหนักตัวของเครื่องประกอบกับระยะขึ้นลงของแผ่นตบที่กระทบอย่างรวดเร็วน้ำหนักแผ่นและแรงกระแทกจะทำให้ให้ดินด้านล่างอัดแน่นหรือรวมกันแน่นขึ้น
การทำงานของเครื่องตบดินแบบแผ่นเรียบเหมาะกับการใช้งานกับดินชนิดเม็ด (ดินร่วน) มากที่สุด เช่น ดินที่มีทรายหรือกรวดสูงแต่ไม่เหมาะกับดินแข็งหรือดินเหนียว และหากมีหินขนาดใหญ่เกินไปก็อาจทำให้เครื่องตบดินเสียหายได้ ทำให้ก่อนเริ่มตบดินควรจะพรมน้ำเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นบนผิวดิน (ไม่แฉะจนเกินไป) ก่อนจะใช้เครื่องตบดิน ช่วยให้ตบดินได้ง่ายมากยิ่งขึ้น ซึ่งโดยทั่วไปแล้วการตบผ่านดินสองถึงสี่ครั้งนั้น เพียงพอที่จะทำให้เกิดการบดอัดที่เหมาะสม แต่ผู้ใช้งานควรพิจารณาเป็นกรณี ๆ ไปก็ได้
เครื่องตบดิน T-REX แต่ละรุ่น มีอะไรบ้าง ?
เครื่องตบดิน T-REX มี 3 รุ่นหลัก ๆ ได้แก่ เครื่องตบดินแบบแผ่นเดียว (เครื่องตบดิน T-REX C60-C90) เครื่องตบดินแบบพลิกกลับได้ (เครื่องตบดิน T-REX C190) และเครื่องตบดินแบบกระโดดซึ่งใช้กับดินแข็ง ดินเหนียว สำหรับตบฐานราก ตบแรง งานหนักในพื้นที่จำกัด ผู้รับเหมาจึงควรเลือกใช้ตามขนาดและประเภทของงาน
1. เครื่องตบดินแผ่นเดียว
ทำงานโดยเคลื่อนที่ไปข้างหน้าเท่านั้น เป็นตัวเลือกยอดนิยมสำหรับงานยางมะตอยขนาดเล็ก เหมาะสำหรับงานปรับผิวชั้นสุดท้ายก่อนปูพื้น ตบทรายหรือตบปูตัวหนอนทางเดิน (ใช้แผ่นยางรองปูก่อน)
2. เครื่องตบดินเพลทแบบพลิกกลับได้
ทำงานโดยเคลื่อนที่ไปข้างหน้าและเดินถอยหลังย้อนกลับได้ มีคันโยกควบคุมการเดิน มีแรงตบสูงกว่าแบบแผ่นเดียว ด้วยขนาดที่ใหญ่กว่า หนักกว่า จึงมักใช้กับการบดอัดฐานย่อยหรือการบดอัดที่ลึกกว่าแบบตบดิน แบบแผ่นเดียว
3. เครื่องตบดินแบบกระโดด
มีชื่อทางเทคนิคว่า Jumping Jack Compactor หรือเรียกอีกอย่างว่า Rammer เป็นเครื่องจักรที่ใช้ในการบดอัดพื้นดิน แบบหนึ่ง ส่งแรงกระแทกลงบนพื้นเพื่อปรับระดับพื้นดินผิวที่อ่อนนุ่ม ให้แน่น ซึ่งจะเพิ่มความหนาแน่นของดินแห้ง กระบวนการบดอัดจะขจัดอากาศ และน้ำออกจากดินด้วย
เครื่องตบดินแบบกระโดดมีข้อดีอย่างไร ?
- เครื่องตบกระโดดจะใช้แรงกระแทกในการบีบอัดดิน เท้าของเครื่องยกขึ้นจากพื้น และกระแทกกลับลงซึ่งส่งผลให้ความลึกของการบดอัดลึกขึ้น จึงสามารถใช้กับดินประเภทต่าง ๆ ได้ ในขณะที่เครื่องตบดินแบบต่าง ๆ ใช้การสั่นสะเทือน
- เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการบดอัดดินเหนียวที่มีช่วงความชื้นประมาณ 13% และเหมาะกับพื้นที่คับแคบเนื่องจากเครื่องตบแบบกระโดดใช้การบดอัดโดยตรงไปยังจุดเฉพาะ ซึ่งทำให้เหมาะสำหรับจุดที่แคบ และร่องลึก ใช้ในสถานที่ที่เข้าถึงยาก เช่น ร่องดินขุดวางท่อ ร่องฟุตติ้ง และบ่อดิน หลุมดินวางตอม้อต่าง ๆ
- ทั้งนี้เครื่องตบกระโดดไม่เหมาะ และควรหลีกเลี่ยงการใช้ตบบนกรวด ยางมะตอย พื้นคอนกรีต หรือพื้นแข็ง เนื่องจากอาจทำให้เกิดรู แทนที่จะบีบอัด หรือที่แย่กว่านั้นคือทำให้เครื่องจักรเสียหายนั่นเอง
เมื่อไหร่ที่ต้องใช้เครื่องตบดิน?
วัตถุประสงค์หลักของการบดอัด คือ การเตรียมพื้นที่ดินหรือพื้นผิวสำหรับสร้างสิ่งก่อสร้างทับบนพื้นที่ที่ต้องการ ซึ่งขั้นตอนนี้เป็นขั้นตอนที่สำคัญมากก่อนก่อสร้างสิ่งก่อสร้างบนพื้นที่ เช่น การเทคอนกรีตหรือปูแผ่นหิน แผ่นทางเดินหรืองานก่อสร้างรากฐานต่าง ๆ
เนื่องจากผิวดินที่ไม่มีความหนาแน่นไม่มากเพียงพอเมื่อเจอสภาพอากาศและสิ่งแวดล้อม เช่น ฝนตก น้ำท่วม ก็อาจส่งผลต่อพื้นที่ทำให้ทรุดตัวและรับน้ำหนักสิ่งก่อสร้างได้ไม่มากพอ การบดอัดเตรียมดินจึงเป็นการเพิ่มความพร้อมรับน้ำหนักให้พื้นที่มากขึ้นและทรุดตัวได้ยากขึ้น
นอกจากนี้ควรวางแผนการทำงาน สำรวจขนาดพื้นที่ ขอบเขตของพื้นที่ที่ทำการก่อสร้างและชนิดของพื้นดินเพื่อให้เลือกใช้ประเภทและขนาดของเครื่องตบดินได้อย่างเหมาะสม หลังจากได้เครื่องมือที่เหมาะสมแล้วจึงเริ่มต้นเตรียมพื้นที่โดยกำจัดเศษวัสดุต่าง ๆ เช่น ขยะ ก้อนหินขนาดใหญ่ ท่อ เหล็ก ฯลฯ เนื่องจากเศษวัสดุเหล่านี้อาจส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานและทำให้เครื่องตบดินเสียหายได้