รถบดดิน - รถบดถนน
รถบดดิน หรือรถบดถนนเป็นเครื่องมือบดอัดพื้นดินที่มีขนาดใหญ่โดยมีลูกกลิ้งเป็นส่วนประกอบสำคัญในการบดอัด มีจุดเด่นที่ใช้งานได้สะดวกและรวดเร็ว เนื่องจากรถบดดินมักมีขนาดใหญ่และมีรูปแบบนั่งขับเช่นเดียวกับรถยนต์จึงช่วยให้ใช้งานได้สะดวกมากยิ่งขึ้น
รถบดดินคืออะไร?
รถบดดินในบางครั้งเรียกว่า “รถบด” คือ เครื่องมือบดอัดชนิดหนึ่งในงานก่อสร้างและวิศวกรรม ทำงานโดยใช้ลูกกลิ้งหรือลูกล้อวิ่งบดอัดถนน สามารถเปิดใช้การสั่นของลูกล้อระหว่างบดไปด้วย อีกทั้งยังมีลูกกลิ้งประเภทต่าง ๆ ขึ้นอยู่กับประเภทของวัสดุที่ต้องการบดอัด ไม่ว่าจะบดอัดดินกรวด ยางมะตอย แอสฟัสท์ มักใช้กับงานก่อสร้างรากฐานและถนน ด้วยขนาดและการทำงานรถบดดินจึงทำงานในพื้นที่กว้างได้มากกว่าเครื่องตบดินที่ใช้สำหรับพื้นที่จำกัด
รถบดแต่ละประเภท มีอะไรบ้าง?
รถบดดินนั้นแบ่งได้เป็นหลายประเภท โดยแบ่งตามประเภทลูกกลิ้ง เช่น ลูกกลิ้งร่องลึก ลูกกลิ้งเดินตามแบบเบา ลูกกลิ้งเดินตามแบบหนัก ลูกกลิ้งคู่แบบคงที่ ลูกกลิ้งคู่แบบสั่น ลูกกลิ้งดรัมเดี่ยว ลูกกลิ้งยางแบบนิวเมติก (ยางล้อหรือล้อหลายล้อ) ลูกกลิ้งผสม (ยางแถวเดียวและถังเหล็ก) ฯลฯ
แต่หากจะแบ่งให้เข้าใจง่ายก็สามารถแบ่งได้เป็น รถบดในงานก่อสร้างและรถบดในงานถนน โดยการเลือกใช้รถบดงานก่อสร้างควรแบ่งตามขนาดและลักษณะการใช้งานเพื่อให้เหมาะสมกับงานแต่ละขนาดดังนี้
1. รถบดแบบเดินตาม หรือรถบดดินเดินตาม
มีลักษณะเป็นล้อเหล็ก 2 ล้อ มีขนาดเท่ากันอยู่ที่ด้านหน้าและด้านหลัง ขับเคลื่อนโดยระบบไฮดรอลิกส์เพื่อเพิ่มแรงบิด และยังมีระบบอื่น ๆ เช่น ระบบเคลื่อนที่เดินหน้าและถอยหลัง ระบบสั่นเพื่อบดอัด ซึ่งรถบดเหล่านี้ควบคุมรถผ่านคันโยกและมีคนคอยเดินตามคันรถไป จึงเป็นที่มาของชื่อรถบดเดินตามซึ่งมีหลายขนาด ตามน้ำหนักตัวรถ เริ่มต้นที่ 500 กิโลกรัม (T-REX รุ่น 600H และ 600D) ไปจนถึงรถบดเดินตามขนาดใหญ่ที่มีน้ำหนัก 700 กิโลกรัม (T-REX รุ่น 700D)
2. รถบดแบบนั่งขับ หรือรถบดนั่งขับ
มีลักษณะคล้ายกับรถบดแบบเดินตาม คือมี 2 ล้ออยู่ที่ด้านหน้าและหลัง ขับเคลื่อนโดยใช้เครื่องยนต์เป็นต้นกำลัง แต่แตกต่างที่มีขนาดใหญ่และน้ำหนักมากกว่า ใช้งานโดยขึ้นนั่งขับแบบรถยนต์จึงทำงานได้สะดวกและรวดเร็วมากกว่าจึงเหมาะกับพื้นที่กว้างขนาดใหญ่หรือขนาดกลาง
รถบดดินทำงานอย่างไร?
รถบดทำงานโดยใช้น้ำหนักของรถในการบีบอัดพื้นผิวที่กำลังเคลื่อนที่ไปบนพื้นโดยปกติมักเป็นแบบคงที่หรือใช้ระบบการสั่นช่วยการบดอัดไปด้วยโดยการเปิดระบบสั่นของล้อในระหว่างบด เครื่องยนต์ต้นกำลังมักเป็นเครื่องยนต์ดีเซลแบบตั้งสูบในรุ่นเล็กหรือแบบสูบนอนในรุ่นใหญ่ ขับเคลื่อนโดยขับระบบไฮดรอลิกส์ ในการเดินหน้า – ถอยหลัง และระบบสั่นที่จะหมุนข้อเหวี่ยงลูกเบี้ยวที่อยู่ในล้อให้เกิดการเหวี่ยงและสั่นขึ้นลงตามจำนวนรอบ
ทั้งนี้ความแตกต่างของรถบดดินแต่ละรุ่นนั้นยังขึ้นอยู่กับการเลี้ยวของรถบดนั่งขับซึ่งมักจะมี 2 ประเภท คือ เลี้ยวโดยใช้ล้อหน้าและเลี้ยวที่เอวรถหรือที่เรียกว่ารถเอวอ่อน ซึ่งรถประเภทนี้จะมีวงเลี้ยวแคบกว่าจึงใช้เวลาและพื้นที่ในการเลี้ยวน้อยกว่า
รถบดดิน กับ เครื่องตบดิน ใช้งานต่างกันอย่างไร?
รถบดดินมีความแตกต่างจากเครื่องตบดินที่ขนาดและประเภทงานที่ใช้ โดยรถบดดินเป็นเครื่องบดที่มีขนาดใหญ่ มักใช้กับพื้นที่กว้างหรือพื้นที่ที่ต้องการบดอัดดินให้แน่น โดยมีระยะความแน่นจากผิวดินลงไปได้มากกว่า 15 ซม. แตกต่างกันตามรุ่น จึงบดอัดดินได้มากกว่าเครื่องตบดิน แต่ก็มีข้อจำกัดที่พื้นที่รถบดดินจึงไม่เหมาะกับพื้นที่ที่จำกัดมากนัก ในขณะที่เครื่องตบดินเหมาะกับการบดปรับผิวดินชั้นสุดท้าย ดินที่มีก้อนกรวด หินก้อนเล็กหรือทรายปะปนอยู่รวมไปถึงพื้นผิวที่ไม่ต้องการความลึกในการอัดมากนัก
